انواع شیرینی و دونات از خوشمزه ترین و پرطرفدار ترین خوراکی ها هستند که در سراسر دنیا علاقه مندان زیادی دارند و با تمام ذائقه ها سازگاری پیدا می‌کنند.
انواع شیرینی و به خصوص شیرینی خوش طعم و وسوسه انگیزی چون دونات جدای از اینکه منابعی برای تامین انرژی بدن و گلوکز خون هستند، لذت واقعی خوردن یک ماده بی نظیر را به فرد می دهند و در صدر بهترین میان وعده ها قرار دارند.
این است که امروز بسیاری افراد قنادی را به عنوان شغل پردر آمد و همیشگی خود انتخاب کرده و به این منظور تجهیزات لازم چون دستگاه قنادی، دستگاه برش کیک و.. را از تولید کنندگانی خوش سابقه و بی نظیر مانند گروه کیانی ماشین تهیه کرده اند.
اما سوال جالبی که در مورد انواع دونات و شیرینی خوشمزه که امروز از خوردن آن ها لذت می بریم مطرح می شود، این است که تاریخچه انواع دونات و شیرینی چه بوده است؟
این شیرینی ها چه روند تکاملی طی کرده اند تا به شکل امروزی خود برسند؟
تحولات و پیشرفت صنعت، انواع دستگاه قنادی، دستگاه برش کیک (که در گروه بزرگ کیانی ماشین با بهترین فناوری تولید می شوند) و.. چه تاثیری در این تکامل داشته‌اند؟
این موارد سوالاتی هستند که قصد داریم به تفصیل به آن ها بپردازیم. بررسی سیر تکاملی انواع شیرینی خوشمزه و خفن دونات، باعث می شود این بار که این شیرینی را میل می کنید، حس عجیب، دوست داشتنی و متفاوتی را تجربه کنید. با ما همراه باشید.
ایده اولین دونات در یونان؛ بدون هیچ دستگاه قنادی!
در تاریخچه انواع و اقسام خوراکی و غذا که بگردیم، پررنگ ترین چیزی که مشاهده می شود، خلاقیت و جسارت تحقق ایده ها است؛ همیشه کسی آن دور ها بوده که بدون دستگاه قنادی ( دستگاه برش کیک کیانی ماشین! و…) ایده ای که در ذهن داشته را عملی ساخته است.
تاریخچه تهیه خوشمزه ترین انواع شیرینی و دونات از وقتی آغاز می شود که هیچ دستگاه قنادی، دستگاه برش کیک و شیرینی (کیانی ماشین) نبود! تنها مردمانی خلاق، با دستان توانا و سلیقه ای شگفت انگیز بودند که دست به خلق شیرینی جدید زدند.
شیرینی معروف پفکی دونات که امروزه به شکل گرد و حلقه ای بیشتر شناخته می شود، اولین بار در یونان باستان تهیه شد.
اینکه دقیقا چه کسی برای نخستین بار این شیرینی خوشمزه را ابداع کرد، مشخص نیست؛ اما شواهد این موضوع را تایید می کنند که مبدا دونات یونان بوده است.
قناد ها و شیرینی پز های روم و یونان باستان که انواع و اقسام شیرینی را با سلیقه و ابتکار می پختند، یکبار دست به تهیه شیرینی جدیدی زدند؛ شیرینی به نام دونات؛ آن هم بدون هیچ گونه دستگاه قنادی، دستگاه برش کیک و شیرینی !
همانطور که امروزه طرز پخت انواع دونات به این صورت است که خمیر خاص غنی شده با کره و تخم مرغ را تهیه و در روغن فراوان سرخ می کنند.
پس با مواد معمولا شیرین و طعم دهنده ای مانند سس شکلات، انواع کرم و… آن را خوش طعم و رنگ تر می سازند؛ مردمان یونان و رومیان نیز خمیری تازه تهیه کرده و آن را در روغن حیوانات (که در آن دوران به جای روغن‌های امروزی به کار می‌رفت) سرخ کردند.
دونات، نان تخمیری شیرینی است که با انواع طعم دهنده پوشیده می شود. رومیان باستان برای طعم دادن، دونات ابداعی شان را در عسل فرو بردند…
اعراب و جرقه دوباره تهیه دونات؛ بدون دستگاه قنادی!
شاید کمی عجیب به نظر برسد که دونات که شیرینی با نام انگلیسی doughnut است و اولین بار در یونان تهیه شد، توسط اعراب پیشرفت و توسعه پیدا کند و برای نخستین بار به شکل توپر یا توپی خود در کشور های عربی (filled doughnut ) تهیه شود.
زمانی که همچنان دستگاه قنادی، دستگاه برش کیک و شیرینی وجود نداشت، اعراب دست به خلاقیتی زدند و نوع دوم رایج و پر طرفدار دونات به شکل توپی را ابداع کردند.
در عصر تاریکی یا قرون وسطی اروپا (سده های پنجم تا پانزدهم میلادی) بود که اعراب در میان دسر های خود، خمیر سرخ شده را قرار دادند.
آن ها به سبک خود خمیر غیر شیرین و غنی شده ای را آماده کرده و به فرم توپی یا پفکی توپر در می آوردند.
سپس توپ ها را در روغن فراوان سرخ کرده و پس از حاضر شدن، به منظور طعم دهی و زیبایی بیشتر، با انواع شیره غلیظ آن را می پوشاندند. اما این تنها جرقه ای برای تکامل انواع دونات بود؛ اصل تحولات دونات زمانی اتفاق افتاد که دونات از آسیا و خاورمیانه به اروپا راه پیدا کرد…
تکامل دونات در اروپا؛ پیش از انقلاب صنعتی و دستگاه قنادی
در طول تاریخ و در روند ابداع بسیاری وسایل و حتی خوراکی های گوناگون، دید اروپاییان و آسیایی ها مکمل هم بوده است.
بسیاری خوراکی ها مثل همین شیرینی خوش رنگ و خوش طعم دونات، با اینکه مبدا آسیایی داشتند، اما مراحل پررنگی از تکامل و تغییرات جذابشان را در اروپا طی کرده اند.
با وجود اینکه در قرن چهاردهم (ورود دونات به اروپا و اواخر قرون وسطی) همچنان دستگاه قنادی (مثل دستگاه برش کیک و شیرینی کیانی ماشین) به شکل امروز اختراع نشده بود، اما این مانعی برای تکامل هنر شیرینی پزی نشد.
خمیر سرخ شده غیر شیرین اعراب در قرون وسطی کم کم طعم گرفت. پس از مدتی بجای تهیه خمیر بدون طعم سرخ شده، خمیر دونات را با انواع شربت، کرم، شکلات و عسل و… طعم دار کرده و سپس سرخ می کردند.
اروپایی‌ها (مردمان کشور های انگلیس، آلمان، هلند و...) شیفته این شیوه شیرینی پزی و طعم دونات ها شده بودند، تهیه این شیرینی را آموخته و خود نیز ابتکاراتی در این زمینه به کار بردند.
آن ها برای نخستین بار خمیری غنی شده با تخم مرغ (که تردی و خوشمزگی بیشتری به دونات ها می بخشید) را تهیه کردند.
برای طعم دادن به شیرینی ها، میوه های خشک و ادویه‌جات مختلف را انتخاب نمودند و توانستند از قرن چهاردهم به بعد، طرفداران بیشتری را مجذوب این نوع شیرینی کنند؛ با اینکه دستگاه قنادی (دستگاه برش کیک و شیرینی کیانی ماشین) وجود نداشت!…
دونات امروزی برای اولین بار در آمریکا
تا به اینجای کار، دونات طعم دار شیرین حاصل تکامل این شیرینی در دو قاره آسیا و اروپا بود؛ اما بخش بسیار مهمی از تکامل انواع دونات در طی پیشرفت دستگاه قنادی (دستگاه برش کیک و شیرینی که توسط گروه کیانی ماشین تولید می شوند)، در قاره آمریکا اتفاق افتاد.
البته این تکامل بیش از اینکه حاصل تلاش و خلاقیت آمریکایی های بومی باشد، توسط مهاجران هلندی ساکن در نیویورک صورت گرفت.
هلندی های مهاجر ساکن در نیویورک که دستور پخت انواع دونات را با خلاقیت و ابتکار خود از اروپا به آمریکا بردند؛ در جشن های مهمی از جمله کریسمس، این نوع شیرینی خوشمزه را می پختند و طی این جریان ها، نظر بسیاری را به این شیرینی جلب کردند.
مادام با ابتکار و ایده های نو، فنون شیرینی پزی و قنادی تحولاتی در خمیر دونات پدید می آوردند که یکی از مهم ترین آن تغییرات، موجب چسبندگی خمیر و نپختن وسط ان در هنگام سرخ شدن می شد!
آن ها این مشکل را نیز با ابتکار جالبی حل کردند. به این صورت که از آن به بعد در وسط دونات توپی، مغز و خشکبار می گذاشتند.
این شد که نام شیرینی در سال ۱۸۰۳ به طور کامل تحول یافته و به نام امروزی دونات تغییر پیدا کرد. جالب است بدانید که نام دونات (doughnut ) از دو بخش dotgh به معنای خمیر و nut به معنای خشکبار تشکیل شده که برگرفته از همان شیوه پخت آمریکایی و هلندی است.
با اینکه امروز محبوب ترین انواع دونات به شکل حلقوی (به وسیله انواع دستگاه قنادی، دستگاه برش کیک و شیرینی کیانی ماشین) تهیه می شوند و خشکباری در ترکیبات خود ندارند، اما این نام هنوز برای این شیرینی ها به کار می رود.
مقاله پیشنهادی: مزیت مجهز شدن کارگاه های قنادی به دستگاه های اتوماتیک
داستان دونات حلقوی و اختراع دستگاه قنادی اتوماتیک
اگر چه دونات شکل های متنوع کروی، مربعی، میله ای، مستطیلی و… دارد؛ اما محبوب ترین و معروف ترین شکل دونات، دونات حلقوی است.
تهیه دونات به شکل حلقوی، تحولی ظاهری اما بزرگ بود که در سال ۱۸۴۷ اتفاق افتاد و هیچکس به طور دقیق مبدا آن را نمی داند. احتمال می دهند این تغییر دستاورد کاپیتان Honson Gregory کشتیران هلندی باشد.
مادر کاپیتان، الیزابت گرگوری که از هلندی های ماهر در پخت دونات بود، همواره برای پسرش دونات های توپر معروف را آماده می کرد.
روزی کاپیتان در حال هدایت کشتی برای خوردن دونات توپی بود که مجبور شد دو دستش را به فرمان بگیرد؛ به همین خاطر دونات را در فرمان کشتی فرو کرد… این اولین ایده دونات حلقوی بود که بعد ها با دستگاه قنادی (دستگاه برش کیک و شیرینی کیانی ماشین) تولید شد.
اولین دستگاه قنادی برای کاتر زدن خمیر و پخت دونات، توسط لویت آدولف یهودی در سال ۱۹۲۰ ابداع شد. این دستگاه برای برش خمیر و تهیه دونات مناسب بود اما در سال ۱۹۵۰ میلادی توسط رونان رادالف تکامل پیدا کرد و قابلیت خنک کردن و بسته بندی نیز یافت.
سومین فرد تاثیرگذار در پیشرفت دستگاه قنادی و دستگاه برش کیک و شیرینی (کیانی ماشین) نیز فردی به نام ویلیام رزنبرگ بود که با ابتکارات و هوش بالای خود در تولید و فروش دونات، صاحب نخستین فروشگاه زنجیره ای دونات به نام Dunkin Donuts در سراسر دنیا شد!
این تاریخچه مختصری از اقدامات مهیج، خلاقانه و جذاب تکامل شیرینی خوشمزه دونات بود. با دانستن این سیر تکاملی، این بار دونات را با چاشنی تاریخ و خلاقیت مردمان کهن بچشید!